Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding

In deze paragraaf wordt aangegeven op welke wijze de kapitaalgoederen in de openbare ruimte worden onderhouden. Hiervoor zijn beleids- en beheerplannen vastgesteld en voor de uitvoering zijn de benodigde financiële middelen beschikbaar gesteld. We onderscheiden de volgende beheersdisciplines:

• Wegen
• Openbare verlichting
• Civieltechnische kunstwerken
• Riolering
• Groen en bomen
• Speelvoorzieningen
• Verkeer

Per beheerdiscipline gaan we nader in op de beleidskaders en ontwikkelingen, de prestaties en kwaliteit en de financiën. Er wordt afgesloten met een meerjarenoverzicht van de projecten in de openbare ruimte.

Achterstallig onderhoud
Een belangrijk onderdeel van de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen is om te beoordelen of de gemeentelijke kapitaalgoederen voldoende onderhouden worden en achterstallig onderhoud wordt voorkomen. De notitie Materiële vaste activa van de commissie Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) maakt onderscheid tussen twee soorten achterstallig onderhoud:

• Achterstallig onderhoud waarmee onveilige situaties worden gecreëerd en waarbij sprake is van kapitaalvernietiging is onaanvaardbaar en dient zo spoedig mogelijk doch uiterlijk binnen een redelijke termijn hersteld te worden. Op basis van artikel 44 lid 1a BBV is de gemeente verplicht hiervoor een voorziening te vormen. Het achterstallig onderhoud wordt vervolgens ten laste van deze voorziening gebracht.

Bij alle kapitaalgoederen is er geen sprake van achterstallig onderhoud in de eerste betekenis daarvan. Er zijn dus geen onveilige situaties en er vindt geen kapitaalvernietiging plaats. Er hoeft daarom geen voorziening te worden gevormd.

• Er kan ook sprake zijn van achterstallig onderhoud zonder dat dit leidt tot kapitaalvernietiging en/of onveilige situaties. Daar is sprake van wanneer de onderhoudstoestand van een kapitaalgoed lager is dan het door de raad vastgestelde kwaliteitsniveau. Wanneer dit veroorzaakt wordt door onvoldoende beschikbaar gesteld budget door de raad is het noodzakelijk dat de raad een besluit neemt om óf meer budget beschikbaar te stellen óf het gewenste kwaliteitsniveau naar beneden bij te stellen zonder dat dit leidt tot kapitaalvernietiging en/of onveilige situaties

Bij wegen is er sprake van achterstallig onderhoud, zonder dat er sprake is van kapitaalsvernietiging en/of onveilige situaties. Voor de aanpak van deze achterstand wordt in eerste instantie in 2025 de wegenlegger geactualiseerd, waarna er in 2026 een wegenbeleidsplan wordt opgesteld. Meer informatie hierover is te vinden bij het thema wegen, zie hieronder. Bij de overige kapitaalgoederen is er geen sprake van achterstallig onderhoud.

Wegen

Beleidskader
Beleidsmatig wordt er onderscheid gemaakt tussen verharde wegen en zand- en halfverharde wegen. In beleidsplannen worden de ambities en doelstellingen vastgesteld en voor beheer en onderhoud worden hierin kaders vastgesteld. Voor zand- en half verharde wegen is er een actueel beleidsplan, voor verharde wegen is er geen actueel beleidsplan. Voor planmatig beheer en onderhoud van de verharde wegen is dit wel gewenst. Er wordt dan ook ingezet op het actualiseren van dit plan. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is een actuele wegenlegger. Na vaststelling van deze wegenlegger starten we met het opstellen van het beleidsplan wegen, dat naar verwachting in 2026 aan de gemeenteraad ter besluitvorming wordt voorgelegd.

Prestaties en kwaliteit
Het groot onderhoud van wegen, dient ervoor om het bestaande wegennet in stand te houden op het kwaliteitsniveau zoals dat is aangegeven in de CROW-wegbeheersystematiek als een evenwichtig wegennet. Er wordt op een rationele manier kennis verkregen over waar, wanneer, welke maatregelen moeten worden getroffen om volgens de vooraf gestelde norm het afgesproken kwaliteitsniveau te bereiken. De systematiek geeft daarbij aan welke maatregelen hiervoor noodzakelijk zijn. 

Het jaarlijks onderhoud is gekoppeld aan een tweejaarlijkse globale visuele weginspectie van het wegenbestand, welke voor het laatst begin 2025 heeft plaatsgevonden. Onderstaande kwaliteitscijfers zijn gebaseerd op deze tweejaarlijkse globale visuele weginspectie.

Kwaliteitsniveau volgens CROW richtlijnen:
A+:   geen schade (nieuw aangelegd werk)
A:    enige schade, maar de waarschuwingsgrens is nog niet overschreden
B:    waarschuwingsgrens is overschreden: binnen vijf jaar is onderhoud nodig
C:   richtlijn is overschreden: binnen twee jaar is groot onderhoud nodig
D:   richtlijn is meer dan één klasse overschreden: er is direct groot onderhoud nodig

Een groot aandeel van de asfaltverharding met een slechte kwaliteit (niveau D) betreft erftoegangswegen en minder belangrijke landbouwwegen. Aanpak hiervan heeft een lagere prioriteit omdat deze weinig gebruikt worden en verschillende wegen afgewaardeerd mogen worden naar half verharde wegen. Bij het actualiseren van de wegenlegger en in het beleidsplan verharde wegen wordt hier nadrukkelijk aandacht aan besteed.

Financiën
Voor het onderhoud van de wegen zijn jaargebonden budgetten beschikbaar. Voor de investeringen zijn jaarlijks investeringskredieten beschikbaar.

Openbare verlichting

Beleidskader en ontwikkelingen
Het beheerplan openbare verlichting geeft kaders voor de openbare verlichting, binnen en buiten de bebouwde kom, die aansluiten op landelijke wetgeving. Met het beheerplan wordt aangegeven waar de openbare verlichting aan moet voldoen om zo goed mogelijk te functioneren.

Prestaties en kwaliteit
De kwaliteit van de verlichting laat zich uitdrukken in een percentage in dienst (brandt wel/brandt niet). Hierop wordt jaarlijks gemeten en gerapporteerd, de huidige score ligt hoger dan 99%. De doelstelling is deze score de komende jaren te handhaven. Invulling wordt gegeven aan het verledden van het areaal om de doelstelling te behalen om in 2028 volledig verled te zijn.

Financiën
Er is investeringskrediet beschikbaar voor de openbare verlichting en daarnaast is er ook een investeringskrediet voor het verledden van de openbare verlichting.

Civieltechnische kunstwerken

Beleidskader en ontwikkelingen
Periodiek wordt aan de hand van een visueel uitgevoerde inspectie de meerjarenonderhoudsplanning geactualiseerd. Er wordt gestuurd op een veilig gebruik met een doelmatige uitstraling.

Prestaties en kwaliteit
De kwaliteit van het areaal is beneden het basisniveau geraakt. Voor de komende jaren is een vervanging- en herstelprogramma ingepland waarmee we verwachten in 2028 weer op basisniveau te zijn.

Financiën
Vervanging civieltechnische kunstwerken
Voor de vervanging van civieltechnische kunstwerken zijn de volgende investeringen begroot voor de komende jaren.

Onderhoud civieltechnische kunstwerken
Voor het onderhoud van civieltechnische kunstwerken is een meerjarenplanning opgesteld. Op basis van de kosten van de komende 10 jaar is de gemiddelde storting in de voorziening per jaar berekend. De jaarlijkse onttrekking is afgeleid van de kosten die verwacht worden.

Riolering (incl. water)

Beleidskader en ontwikkelingen
In het Programma Water en Riolering 2022 - 2026 (PWR) is de zorgplicht voor afvalwater, hemelwater en grondwater van de Wet milieubeheer en de Waterwet vertaald in visie en beleid voor de Vughtse riolering en wateren. Het PWR is zo opgesteld dat dit eenvoudig geïmplementeerd kan worden in de omgevingswet.

Om invulling te geven aan de duurzaamheidsambities is de Nota Vught Klimaatadaptief 2035 opgesteld. Het PWR in combinatie met de Nota Vught Klimaatadaptief 2035 biedt meer mogelijkheden om de leefomgeving klimaatadaptief in te richten.

Prestaties en kwaliteit

• Volledige scheiding van afvalwater en hemelwater op lange termijn. We streven ernaar om de overlast door foutieve aansluitingen in de komende circa 20 jaar te minimaliseren, daarvoor hebben we een subsidieregeling. Het kost meer tijd dan eerder voorzien, omdat uit onderzoek is gebleken dat de hoeveelheid foutieve aansluitingen groter is.
• We vervangen en onderhouden rioolgemalen en riolering die in slechte staat verkeert. We vervangen 6% rioolgemalen en 2 % riolering per jaar, zodat de gemiddelde kwaliteit toeneemt. We doen de werkzaamheden zoveel mogelijk gebiedsgericht, met verbetering voor weginrichting, verlichting en groen.
• We zorgen ervoor dat bij die theoretische bui, die eenmaal per twee jaar optreedt, geen water op straat voorkomt. We voorkomen schade door hevige regenval, door bij vervanging van riolering te beoordelen of extra grote riolering nodig is.
• We meten de grondwaterstanden en analyseren de gegevens, met het oog op de plannen met de Rijksinfrastructuur en de andere (woningbouw) ontwikkelingen.

Water

• We vervangen de hemelwaterriolering zodanig dat de waterkwaliteit verbetert. We nemen extra verbindingen en berging in vijvers mee in projecten. We vervangen de beschoeiing ongeveer elke 20 tot 25 jaar en baggeren regelmatig, elke 10 tot 15 jaar.

Financiën
Vervanging riolering, pompen en gemalen, beschoeiingen en baggeren
Voor de riolering zijn jaarlijks investeringskredieten beschikbaar voor riolering, pompen en gemalen. Voor de wateren zijn voor beschoeiingen jaarlijks investeringskredieten beschikbaar en voor baggeren een exploitatiebudget. Onderdeel van het onderhoudsbudget baggeren is een storting in de voorziening baggeren, die hieronder wordt toegelicht.

Baggeren
Baggeren maakt onderdeel uit van het beheer vijvers en waterwegen. Omdat de kosten per jaar veel kunnen verschillen in omvang is hiervoor een voorziening ingesteld. De storting in deze voorziening is berekend op basis van de gemiddelde kosten per jaar van de meerjarenplanning. Op basis van de jaarlijkse kosten die verwacht worden zijn de onttrekkingen begroot.

Groen en bomen

Beleidskader en ontwikkelingen
Het gemeentelijk groenbeleid is vastgesteld in de Groenvisie. Samen met de Groene Kaart, de waardevolle bomenlijst, het beheersysteem en de vastgestelde beeldkwaliteitsnormen vormt dit een adequaat sturingsmechanisme voor het beheer en onderhoud van het openbaar groen. Door middel van dit beleid kan ingespeeld worden op thema’s zoals klimaatadaptatie, duurzaamheid en biodiversiteit. Om de ecologische kwaliteit (biodiversiteit) van het groen te versterken is de Nota biodiversiteit opgesteld.

Prestaties en kwaliteit

Financiën
Voor investeringen in het groenareaal zijn de onderstaande kredieten beschikbaar.

Speelvoorzieningen

Beleidskader en ontwikkelingen
Eigenaren en beheerders van speelvoorzieningen zijn verplicht alle speelvoorzieningen, die openbaar toegankelijk zijn, aantoonbaar te laten voldoen aan het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen (WAS). De wet verplicht daarom de eigenaar en/of de beheerder een logboek bij te houden van elk speeltoestel.

Prestaties en kwaliteit
In het beheerplan speelvoorzieningen is weergegeven welke speelvoorzieningen gedurende deze periode worden vervangen. De huidige gemiddelde kwaliteit van de speelvoorzieningen is hieronder weergegeven.

Financiën
Voor de investeringen in speelvoorzieningen zijn de onderstaande kredieten beschikbaar.

Verkeer- en vervoersplan (incl. parkeren)

Beleidskader en ontwikkelingen Verkeer
Het beleidskader voor verkeer is de Mobiliteitsvisie, kernbegrippen in de visie zijn, veiligheid, duurzaamheid, leefbaarheid en bereikbaarheid. In de visie zijn de modaliteiten op elkaar afgestemd en zijn duidelijke keuzes betreffende de verschillende modaliteiten in relatie tot gebieden/trajecten binnen de gemeentegrenzen gemaakt. Er is hierin een duidelijke voorkeur voor de modaliteiten lopen en fietsen.

Prestaties en kwaliteit verkeer
In de mobiliteitsvisie is bepaald dat de gemeente aansluit bij het landelijke beleid, het strategisch plan verkeersveiligheid 2030 (SPV) en de daarin gestelde doelstelling. Een van de pijlers is dat het verkeerveiligheidsbeleid meer risico gestuurd wordt. Doel: risico's in het verkeer structureel terugdringen.

Beleidskader en ontwikkelingen Parkeren
Het beleidskader is vastgelegd in het Parkeerbeleidsplan en de Nota Parkeernormen. Goed parkeerbeleid is van essentieel belang voor onder andere het functioneren van het centrum, de kwaliteit van de woonomgeving, het economisch functioneren van werkgebieden en het stimuleren van het gebruik van fiets en openbaar vervoer.

Prestaties en kwaliteit verkeer
Het parkeerbeleid draagt bij aan het versterken van de stedelijke vitaliteit en zorgt voor een optimale benutting van de infrastructuur. De nota bevat onder andere de parkeernormen.

Financiën
Voor investeringen in verkeer en parkeren zijn de onderstaande kredieten beschikbaar.

Meerjarenoverzicht projecten in de openbare ruimte

In onderstaande tabel zijn alle projecten in de openbare ruimte voor de komende jaren opgenomen. Hierbij is aangegeven in welke jaren de (resterende) werkzaamheden gepland staan en wat het totale krediet is van het project.  De uitgaven op de projecten worden bekostigd vanuit de investeringskredieten MOR voor wegen, riolering, verlichting, groen etc. Onder de tabel wordt een toelichting gegeven op de projecten.

Toelichting op de projecten

Herinrichting Emmasingel en omgeving
Een reconstructieproject met een beperkte relatie met Rijksinfra. Het project is in 2022 opgestart en wordt in 2026 afgerond.

WRM CPO/Baron van Hövellplein
De inrichting van de openbare ruimte wordt na het gereed komen van de gebouwen gerealiseerd.

Herinrichting Boslaan (Snippenlaan-Loonsebaan)
Dit project is grotendeels gereed, aansluiting N65 vergt gedegen inpassing op de korte termijn maatregelen.

Herinrichting Martinilaan
Het project Martinilaan kent een koppeling met de werkzaamheden aan de N65. De Martinilaan wordt mogelijk deels ingericht als fietsstraat. Het traject loopt van de N65 tot aan de ovonde. De ombouw van de Martinilaan staat aansluitend op de werkzaamheden aan de N65 gepland.. De exacte planning is daarom nog niet helder. Andere zaken die van invloed zijn op de planning zijn de woningbouwontwikkelingen aan de zuidzijde van het traject, maar ook de kwaliteit van de verslechterende wegverharding. Deze wordt zorgvuldig in de gaten gehouden.

Herinrichting Kampdijklaan
Dit project is grotendeels gereed, het gedeelte tussen Postweg en de brug Kampdijklaan moet nog worden gerealiseerd. De planning dient hierbij goed aan te sluiten op de woningbouwplannen en mogelijke reconstructie van de Reutsedijk.

Herinrichting Loonsebaan Postweg-Kampdijklaan
Dit project kent een koppeling met de werkzaamheden aan het spoor (PHS). Het maakt onderdeel uit van de transport routes van PHS. Hierdoor is de planning van deze reconstructie naar achteren geschoven, maar het exacte moment van start van de werkzaamheden is nog niet bekend. Andere zaken die van invloed zijn, zijn de kwaliteit van de verslechterende wegverharding en de riolering. Deze worden nauwlettend in de gaten gehouden.

Vondelstraat-Sniedersstraat
Het betreft een herinrichtingsproject. Er is geen relatie met Rijksinfra, dit project is autonoom in te plannen. De voorbereidingen voor dit project zijn inmiddels gestart.

Fietspad Drongelens pad
De fietspaden op de dijk langs het Drongelens kanaal vragen groot onderhoud. Inmiddels is de opdracht verstrekt aan de aannemer voor de voorbereiding en realisatie van een duurzaam en modulair fietspad. Het hele traject is naar verwachting half 2026 vernieuwd.

Herinrichting Dr. Hillenlaan
De herinrichting van de Dr. Hillenlaan volgt de afrondende werkzaamheden aan project WRM CPO Baron van Hövellplein.

Dassentunnels
In 2026 wordt verder invulling gegeven aan de wens om verhoging van de verkeersveiligheid van zowel de weggebruikers als de dassen aan de Guldenberg.

Achterstraat (Helvoirt)
Om de riolering in de Achterstraat beter te laten functioneren, wordt deze vervangen door een gescheiden stelsel. Daar waar mogelijk wordt de bovengrondse inrichting verbeterd.

Bremlaan e.o.
Een integraal reconstructiewerk, waarbij de vereiste verbetering van de riolering de aanjager van dit project is. Hiervoor ontvangt de gemeente subsidie van het waterschap. Daar waar mogelijk wordt de bovengrondse inrichting verbeterd.

Dennenlaan
Het betreft een integraal reconstructiewerk, waarbij de vereiste verbetering van de riolering de aanjager van dit project is. Hiervoor ontvangt de gemeente subsidie van het waterschap. Daar waar mogelijk wordt de bovengrondse inrichting verbeterd.

Permanente ontsluiting PI
Door aanleg van een permanente ontsluitingsweg naar de PI wordt de Lunettenlaan ontlast. De kosten voor dit project worden door het Rijk gedragen.

Aanplant bomen in de openbare ruimte
Voor de jaren 2024, 2025 en 2026 is er een krediet beschikbaar gesteld voor de aanplant van bomen in de openbare ruimte. We nemen hierbij de bomenkansenkaart als uitgangspunt. Hiermee kunnen we het bomenbestand laten groeien en daarmee de openbare ruimte meer bedekken met de kronen van bomen. Daar waar wegens (ondergronds) ruimtegebrek aanplant van bomen niet mogelijk is, wordt gekeken naar vergroening middels struweel. Hiermee wordt alsnog een bijdrage geleverd aan biodiversiteit en klimaatadaptatie.

Diverse vervangingen van langzaam verkeersbruggen
De vervanging van diverse langzaam verkeersbruggen (bruggen voor voetgangers en fietsers) staat gepland voor de komende jaren. Voor komende jaren staan vervanging verkeersburg Driessendam en Pepereind op het programma.