Deze programmabegroting geeft een doorkijk op de periode 2026–2029. Voor 2026 zijn de geplande activiteiten benoemd en voor een periode van 4 jaar vooruit is het verwachte financiële beeld geschetst. Deze bevestigen het eerdere beeld dat bij de Kadernota 2026-2029 werd geschetst. Na een aantal positieve jaren zien we een verslechtering van onze meerjarenbegroting en wordt het steeds lastiger om het evenwicht in de begroting te bewaren.
Ten opzichte van de kadernota zijn de pm-posten geconcretiseerd, is de septembercirculaire verwerkt en zijn inhoudelijk keuzes gemaakt en verwerkt om oplopende tekorten terug te dringen. Dit resulteert in een sluitende begroting in 2029. Hoewel onze reserves toereikend zijn is duidelijk dat de huidige meerjarenbegroting, onder meer door onzekerheden in het sociaal domein en de inkomsten vanuit het Rijk, robuuster moet worden. We zien dat het beroep op de Wet Maatschappelijke Opvang en de Jeugdzorg fors is toegenomen. Naast de zorg die we hebben voor deze doelgroepen betekent dit ook een uitdaging naar de toekomst.
We kiezen er daarom bewust voor om grotere keuzes, die van invloed kunnen zijn op ons voorzieningenniveau, raadsbreed te kunnen bespreken. Op basis van een "roadmap" worden alle keuzemogelijkheden boven het wettelijk minimum, rekening houdend met lopende verplichtingen, in beeld gebracht. Deze roadmap wordt voor de commissievergadering beschikbaar gesteld en moet resulteren in een zerobased notitie welke het college na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026 aanbiedt. Dit houdt in dat in deze notitie de kerntaken van de gemeente en de daarbij minimaal benodigde middelen inzichtelijk worden gemaakt. De bestemde middelen van eerdere jaren worden hierbij niet als uitgangspunt gehanteerd. Deze notitie wordt aangevuld met de verplichtingen die de gemeente voor de komende jaren is aangegaan. Simpel gezegd bouwen we onze begroting opnieuw op. Dit biedt de nieuwe gemeenteraad inzicht in de financiële ruimte en geeft uw raad de ruimte om bestuurlijk richting te geven en keuzes te maken. Hiermee ontstaat de basis voor een stevige meerjarenbegroting met meerjarig “zwarte cijfers”.
Deze begroting is beleidsarm, nieuwe ontwikkelingen vanaf de kadernota zijn inhoudelijke en financieel vertaald. De toenemende verantwoordelijkheden die gemeenten krijgen, gecombineerd met een vaak tijdelijke en specifieke bekostiging, leggen extra druk op zowel het bestuur als de organisatie. Het is noodzakelijk om blijvend te investeren in onze organisatie. Onze medewerkers zijn ons grootste kapitaal. Zij staan aan de lat om uitvoering te geven aan onze wettelijke taken én onze bestuurlijke ambities. In het bestuurlijke en ambtelijk samenspel willen we recht doen aan de maatschappelijke opgaven en verwachtingen van inwoners, partners en andere overheden.
De gemeente kiest voor een sterke, toekomstbestendige basis, investeert gericht in noodzakelijke programma’s en gebruikt reserves om bezuinigingen te voorkomen. Door beperkte financiële ruimte blijft de koers realistisch en terughoudend.
De komende periode werken we aan diverse grote uitdagingen zoals het sociaal cultureel centrum, de uitvoeringsmaatregelen aan het Programma Hoogfrequent Spoor, de korte termijn maatregelen N65,de opvang van Oekraïense vluchtelingen en de huisvestingsproblematiek van de Vughtse scholen.
Macro-economische ontwikkelingen op het gebied van inflatie en loonkosten, overdracht van taken vanuit het Rijk naar lokale overheden en een verhitte arbeidsmarkt blijven een rol spelen in de uitvoering van onze publieke taken. Dit beïnvloedt onze bedrijfsvoering en vraagt veel inzet en flexibiliteit van bestuur en organisatie.
de secretaris de burgemeester
W.F.F. Keijzers C.N.A. Nijkerken - de Haan